De Gele Rups 4. Het Leidse Plein

Het plein dateert uit 1660, de aanlegperiode van de grachtengordel en is genoemd naar de Leidsepoort, die hier stond tot 1862 en het begin was van de weg naar Leiden. Het plein is aangelegd als ‘wagenplein’, waar bezoekers van buiten de stad hun karren konden parkeren voordat zij verder de stad in gingen.  Het was ook een verzamelplaats voor koetsen, karren en paarden die zorgden voor vervoer. Ook boeren van buiten stalden er hun paard-en-wagens.   Na ruim een eeuw kreeg het ook een culturele functie, toen in 1774 de eerste Stadsschouwburg op het plein werd gebouwd. Dit houten gebouw brandde in 1890 geheel af, waarna in 1894 het huidige beeldbepalende gebouw verrees. Vanaf 1875 werd het plein ook een belangrijk verkeersknooppunt, met de opening van de eerste paardentramlijn van Amsterdam.   Eind jaren 50 en begin jaren 60 was het Leidseplein een favoriete samenscholingsplaats voor jonge artistiekelingen, die naar deze locatie ook wel “pleiners” werden genoemd. Het Leidseplein is nu een bekend uitgaansgebied met terrassen, theaters en horecagelegenheden. Het plein, dat samen met de nabijgelegen Korte en Lange Leidsedwarsstraat en de Leidsekruisstraat de Leidsebuurt vormt, is een ontmoetingsplaats voor zowel Amsterdammers als toeristen en men vindt er ook veel straatartiesten. Ook is er in de winter een kunstijsbaan op de plaats van het terras.   Aan het plein en in de directe omgeving staan de Stadsschouwburg, het Leidseplein Theater, theater De Balie, Theater Bellevue met drie zalen aan de Leidsekade, de poptempels Paradiso en de Melkweg, coffeeshop The Bulldog en de bioscoop City Theater.

Art-decoparadijs

Gezichtsbepalend voor het Leidseplein is de grandeur van het Amsterdam American Hotel. Het gebouw dateert uit 1900 en staat officieel op de monumentenlijst. Een gebeeldhouwde plaquette op de gevel aan de kant van het Leidseplein toont het originele gebouw, dat in 1902 werd vervangen. Café Americain, op de begane grond van het hotel, is prachtig gedecoreerd in art-decostijl; het is zeker de moeite waard om hier een keer koffie te drinken of een hapje te eten.

Cultuur snuiven

Op en rond het Leidseplein vind je naast de vele restaurants en cafés meerdere filmhuizen (Pathé City, Cinecenter en De Uitkijk) en diverse theaters zoals de Stadsschouwburg, DeLaMar Theater en Theater Bellevue. Wereldberoemde poppodia als Paradiso en Melkweg en vele andere clubs zorgen bovendien voor een bruisend nachtleven op het plein. Bij De Balie, een café en cultuurcentrum ineen, terecht voor films, lezingen, debatten en dergelijke (vaak cultureel of politiek geladen) evenementen.

Schaakmuseum

Het schaakmuseum in het Max Euwe Centrum is gratis toegankelijk. Waag je aan een spelletje computerschaak, lees alles over schaken in de bibliotheek of bezoek de vaste tentoonstelling over Max Euwe, de enige Nederlandse wereldkampioen schaken. Het Max Euweplein ligt tussen het Leidseplein en het Vondelpark. Er is hier ook een groot buitenbord waarop je kunt schaken.