De Gele Rups 1. De Grachtengordel

17 GELE RUPS 2kopie

LIJN 17    

Hoofdstuk 1 De Grachtengordel 

Pagina 10 in het boek

wereldformaat-grachten4-1440x600

De grachtengordel

De grachtengordel is het onderdeel van de Amsterdamse binnenstad dat langs de vier hoofdgrachten: Singel, de Herengracht, de Keizersgracht en de Prinsengracht ligt. Vanaf de Brouwersgracht buigen deze grachten zich min of meer evenwijdig aan elkaar geleidelijk naar het zuidoosten, maken een drietal flauwe bochten en monden dan uit in de Amstel. De verlengingen van de hoofdgrachten: de Nieuwe Herengracht, Nieuwe Keizersgracht en Nieuwe Prinsengracht lopen vanaf de Amstel geleidelijk westnoordwestelijk tot aan de Muidergracht, waarna de Plantage begint. De grachtengordel is een systeem van straten, kades, bruggen en woonhuizen op tamelijk identieke kavels van gelijke lengte en breedte met gesloten binnentuinen, de zogenoemde keurblokken. Veel grachtenpanden getuigen vanaf de gracht of de straatkant van de welvaart in de Gouden Eeuw, maar in de meeste gevallen van de 18e eeuw. Omdat de panden in de loop der eeuwen diverse malen zijn verbouwd, komen naast elkaar veel verschillende architectuurstijlen en gevels voor. Ondanks doorbraken in de 19e eeuw en in een aantal gevallen lelijke of te kolossale nieuwbouw is de schilderachtige grachtengordel een van de belangrijkste toeristische attracties van Amsterdam en staat sinds 1 augustus 2010 op de Werelderfgoedlijst. De grachtengordel is door de eeuwen heen een helder, ijzersterk stedenbouwkundig concept gebleken.

Rijke historie

De Amsterdamse grachtengordel werd tijdens de Gouden Eeuw (1600-1700) gebouwd en groeide door de eeuwen heen uit tot een van de meest unieke plekken ter wereld. Het netwerk van verschillende waterwegen werd toentertijd gemaakt voor de drainage en terugwinning van land voor uitbreiding van de stad. Was de grachtengordel in eerste instantie gebouwd om praktische redenen, later groeide het gebied uit tot een karakteristieke omgeving. Rijke financiers uit de handelswereld stopten geld in de bouw van panden aan de grachten. De Singel, Herengracht, Keizersgracht en de Prinsengracht werden geboren.

400 jaar Amsterdamse grachtengordel

Sinds 1999 wordt de Amsterdamse grachtengordel beschermd: het heeft een plekje weten te veroveren op de UNESCO Werelderfgoedlijst.

Cultureel erfgoed

Het maritieme succes van Amsterdam in de Gouden Eeuw had niet alleen stedelijke uitbreiding maar ook uitbreiding van handel en architectuur tot gevolg. Dit werd gemarkeerd door de bouw van de grachtenpanden in de 17e en 18e eeuw. Vele van de panden staan er nog steeds. Hoewel niet iedereen kan zeggen dat ze er wonen, kun je als bezoeker nog steeds vele grachtenpanden bezichtigen.

Zo is het Grachtenmuseum Amsterdam de perfecte manier om erachter te komen hoe men vroeger in de grachtengordel leefde. Ontdek tijdens multimediale exposities meer over de Amsterdamse grachten door de eeuwen heen. Voor degenen die willen weten hoe men hedendaags op de grachten leeft, is een bezoek aan de Open Tuinen Dagen en de Open Monumenten Dag een aanrader. Hier neem je een kijkje bij mensen thuis die hedendaags aan de grachten wonen.

Festiviteiten op het water

Elk jaar is Amsterdam host van een aantal populaire evenementen als Koningsdag en de Gay Pride. Tijdens Koningsdag veranderen de grachten in één groot oranje festivalterrein terwijl deze tijdens de bekende Canal Parade van Gay Pride,  roze kleuren. Feest voor iedereen, of je nu op een boot zit of niet.

Grachtenfestival

In augustus vindt jaarlijks het Grachtenfestival plaats, als je van openluchtfestivals houdt, mag je  zeker niet het onvergetelijke Prinsengrachtconcert missen, de afsluiter van het Grachtenfestival. Van een heel andere orde  is het traditionele Bevrijdingsconcert op de Amstel bij Koninklijk Theater Carré. Er zijn weinig dingen mooier dan genieten van klassieke concerten die worden gespeeld vanaf de pittoreske Amsterdamse grachten.

Rondvaart door de grachten

Een rondvaart door de grachten is de bekendste én leukste manier om de Amsterdamse grachtengordel en de omgeving te ontdekken. In de stad vind je verschillende vertrekpunten. De rondvaarten zijn beschikbaar in verschillende talen en soorten en worden aangeboden door een aantal touroperators. Kies bijvoorbeeld voor een korte tour van 60 minuten of stap juist de hele dag in en uit de boot, om de stad ook te voet te bekijken.

Neem een duik

Je kunt niet alleen de grachten op, ook erin! Tijdens Amsterdam City Swim zwem je 2028 meter door de grachten. Ouder en iets langer is de Royal Amstel Swim, deze is  2.5 km en is het oudste open waterevenement in Europa en stamt uit 1841.

Schaatsen op de grachten

Zodra het ’s winters gaat vriezen en naar verwachting de vorstperiode langere tijd aanhoudt, wordt de Keizersgracht voor de scheepvaart afgesloten, en het doorspoelen (‘spuien’) van het grachtenwater gestaakt. Afgelopen winter was de perfecte periode voor een rondje schaatsen op de grachten met een ware schaatswedstrijd (sinds 15 jaar) op de Keizersgracht, de Keizersgracht race.

Het ijs is dik genoeg als de temperatuur een aantal dagen minstens vier graden onder nul is geweest. Dan binden de Amsterdammers massaal hun schaatsen onder en veranderen de Amsterdamse grachten in een grote, kleurrijke ijsbaan. Een aanrader als je de Amsterdamse grachtengordel eens van een andere, winterse kant wilt zien.